Ali Can POLAT
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) sayılarına nazaran Türkiye’de 15-29 yaş ortasındaki gençlerin yüzde 22.5’i ne işte ne eğitimde (ev genci) yer alıyor. Türkiye, bu oranla OECD ülkeleri ortasında Güney Afrika’nın akabinde ikinci sırada bulunuyor. Costa Rika, Peru üzere ülkeler bile bu alanda Türkiye’den daha âlâ durumda. Bu oranın 2 milyon 896 bin gence tekabül ettiği belirtilirken SÖZCÜ, bu gençler ve aileleri ile konuştu. Gençler evvel para kazanmak için kontratlı askerlik şartlarını zorluyor o da olmayınca yurt dışına kaçıyor. Aileler ise perişan, dışarda yasa dışı hayatlar meskende işsizlik korkusu yaşanıyor. Çalışma iktisadı uzmanları da, bu sorunun iktidarın dindar-kindar gençlik projesinin bir sonucu olduğunu söyledi.
Kadınlarda daha yüksek
AKP’nin gençleri dindar yetiştirme siyasetleri üzerine eğildiğini hatırlatan Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Araştırma Uzmanı Deniz Beyazbulut, “İş gücü üstüne yürüttüğü siyasetler daha süreksiz ve göstermelik oluyor. Genç işsizliğinde daima bir program gündeme geliyor ancak bu programlar ucuz emek sömürüsünden, gençleri işten soğutmaktan öbür bir şeye yaramıyor. Eğitimde de her kente bir üniversite telaffuzuyla eğitimde kalite düştü ve alınan formasyonla iş hayatında karşılaşılan gerçeklik değişik oldu” dedi. Bu gençler ortasında bayan oranının çok daha yüksek olduğunu da hatırlatan Beyazbulut, genç bayanların meskende olmasının göze batmadığını lakin genç bayanlarda bu oranın yüzde 30’lar civarında olduğunu söyledi. Beyazbulut, bu durumda en büyük etkenin ise barınma ve besin üzere en temel gereksinimleri karşılayamayan düşük fiyatlar olduğunu belirtti ve “Gençler cüreti kırılmış işsizler kategorisinde yer alıyorlar” diye konuştu.
Dışarda cürüm, meskende işsizlik
Gençlerin bu durumu aileleri de çıkmaza soktu. Oğlunu yurt dışına göndermek için yollar aradıklarını söyleyen Sultan E. “Ülkede hata örgütleri cirit atıyor. Oğlum serseri olmasın, suça bulaşmasın diye konuttan çıkarmıyorum. Bu sefer de depresyona giriyor, iş bulması daha da zorlaşıyor. Hiç bilmediğim bir ülkeye, hiç bilmediğimiz beşerlerle sonlardan yürüyerek gitmelerine bile göz yumuyoruz” dedi. Üniversite mezunu oğluna iş bulamadıklarını söyleyen Hatice P. ise, “Yazılım çağımızın mesleği dediler, oğluma bilgisayar programcılığı okuttuk. Çocuk okulu bitirene kadar iktisat alt üst oldu, yazılımcılar da iş bulamaz oldu. Geçen bir fabrikaya gitti haftalık 2 bin liraya çalıştırmak istediler” diye konuştu.
‘Torpiller önümü kesti’
Ev gençlerinin buldukları devaları onlardan dinledik. 26 yaşındaki H.İ. isimli genç, “Koşucuydum, madalyalar kazanıyordum. Lakin torpiller önümü kesti iş bulamadım. 80 bin lira borç için icralık oldum. Kontratlı askerliğe geldim. 12 ay sonra bitecek, biriktirdiğim parayla iş kuracağım” dedi. 25 yaşındaki T.E. ise yıllarca iş bulamayınca yurtdışına kaçanlardan. T.E., “Telefoncuda işe girmiştim, kaçak telefonlara bulaştım. Ailem suça batmamam için oradan çıkardı. Mecburen yurt dışına kaçtım” diye konuştu.