Çin Bilimler Akademisinden (CAS) bilim insanları, Çang’ı-6 misyonuyla görünmeyen karanlık yüzünden getirilen toprak örneklerini inceleyerek geçmişte Ay’ın manyetik alan değişimiyle ilgili birinci bilgileri elde etti.
Chinadaily.com’un haberine nazaran, Nature mecmuasında yayımlanan araştırma sonucunda Ay’ın manyetik alan yoğunluğunun yaklaşık 2,8 milyar yıl evvel yine yükselmiş olabileceği ortaya çıktı.
Çin Bilimler Akademisinin Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü ile Ulusal Astronomi Gözlemevi’nden Cu Rişiang ve Say Şuhui liderliğindeki grup, Çang’ı-6 misyonuyla Ay’dan getirilen 4 milimetre boyutundaki bazalt kaya modülü üzerinde manyetik araştırmalar yaptı.
Ekip, Ay’ın manyetik alan jeneratörünün, keskin güç düşüşünün akabinde yaklaşık 2,8 milyar yıl evvel tekrar güçlenerek yine manyetik alan üretmiş olabileceğini tespit etti.
Daha evvel Apollo misyonuyla getirilen toprak örneklerini inceleyen bilim insanları, Ay’ın 3,5 ila 4,2 milyar yıl evvel manyetik alan üreten faal jeneratöre sahip olabileceğini, manyetik alanın yaklaşık 3,1 milyar yıl evvel değerli ölçüde azalarak düşük güç durumunda kaldığını ve bundan 1 milyar yıl sonra büsbütün yok olduğunu öngörüyordu.
Ay’da da geçmişte Dünya’dakine benzeri manyetik alan bulunuyordu
Ay’ın içinde de bir vakitler Dünya’nınkine emsal manyetik alan üreten katmanın bulunduğunu kaydeden Say, “Manyetik alan, bir gezegenin yaşanabilir ortamının korunmasında değerli bir ögedir. Yalnızca kozmik ışınlara karşı muhafaza sağlamıyor, birebir vakitte atmosferi ve suyu da koruyor. Bu da onu hayatın gelişmesi için uygun ortam oluşturmada kıymetli bir faktör haline getiriyor.” görüşünü paylaştı.
Say, manyetik alan yoğunluğunun tekrar yükselmesinin jeneratörün güç kaynağında yaşanan değişiklik yahut başlangıçta bu kuvveti sağlayan sistemin tekrar güçlenmesinden kaynaklanabileceğini belirtti.
Araştırmacı, “Bu nedenle Ay’ın manyetik alan jeneratörünün evrimini anlamak, Ay’ın iç yapısını, termal geçmişini ve yüzey ortamını ortaya çıkarmada büyük kıymet taşıyor. (Ay ve Dünya’nın manyetik alanlarını) Farklı kılan bu faktörleri keşfedip karşılaştırarak farklı gezegenlerin manyetik alan gelişim süreçlerini daha yeterli anlayabilir, Dünya’nın ve insanlığın geleceği için kıymetli bilgiler elde edebiliriz.” sözlerini kullandı.
Çin’in Ay misyonları
Çin Ulusal Uzay Yönetimi (CNSA) ve Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos), incelenmesi için Ay yüzeyinde üs kurma projesi yürütüyor.
2020’de ise “Çang’ı-5” Ay’a iniş yapıp Dünya’ya 2 kilogram toprakla dönmüştü.
Çin’in bir sonraki Ay misyonu “Çang’ı 6”, bugüne kadar Ay’ın karanlık yüzünden kaya ve toprak örneği toplayan birinci keşif vazifesi olmuştu.
Çin İnsanlı Uzay Ajansı (CMSA), Temmuz 2023’te, 2030’a kadar Ay’a insan göndermeyi hedeflediklerini açıklamıştı.